Најдлабока на Балканот

Втора по длабочина во Европа

Втора по длабочина во светот

После 8 години, во октомври 2025, после повеќе истражувачки нуркања од повеќе меѓународни спелеонуркачки тимови, полскиот нуркач Бартломиеј Питала (Bartlomiej Pitala) го сруши рекордот од 242м длабочина на пештерата Врело и ја доистражи со нуркање до 287м со што подводната пештерата Врело на кањонот Матка во Скопје се постави на листата на најдлабоки пештери истражени од човек во Европа, како и на светско ниво.

Во последните 20 години СНК Врело беше домаќин на повеќе од 100 светски спелеонуркачи, кои и покрај тоа што нуркале и истражувале подводни пештери насекаде низ светот, секој од нив беше одушевен од убавината на оваа пештера, неспоредлива со својата енорномност, чистина, клистарно бистра вода, заводлива неизвеснот во убавините на кањонот Матка во околината на Скопје.

Октомври 2025 – полскиот тим од спелеонуркачи, скромни во однесување, но јунаци во истажување, предводени од Бартломиеј Питала (Bartlomiej Pitala), заедно со Томаш Вициорка (Tomasz Wciorka) и Мариуш Банашак (Mariusz Banaszak), после неколку дена од припреми, чекање на подобри услови за влез и видливост, поради претходните обилни врнежи, и истражувања на пештерата Врело, на 23ти Октомври, успеа да го помести рекордот на истражениот дел од пештерата на 287м од 242м (поставен во 2017 година од Криштоф Старнавски (Krzysztof Starnawski) и да исцрта нов дел на скицата на пештерата користејќи најсовремена опрема.

Согласно сериозноста на пештерското техничко нуркање, Питала нуркаше по претходно дефиниран план, и према предвидените ресурси за безбедно нуркање, стигна до 287м, но виде дека има уште поголема длабочина, односно дека каналот се симнува надолу веројатно на повеќе од 300 метри длабочина. Со ова, нашата пештера Врело, не стана само предизвик за да продолжи овој тим со понатамошни истражувања на истата, туку стана предизвик и за останатите светски рекордери во пештерско нуркање, а за нас, СНК Врело и Македонија, можност дека нашата земја можеби ја има најдлабоката пештера во Европа и светот, која е истражена од човек. Поставувајќи го новиот рекорд во Врело, Бартломиеј, го постигна и својот личен најдлабок рекорд, и се вброи во топ тројцата спелеонуркачи кои постигнале длабочина во затворена водена површина поголема од 250м.

Бартломиеј за Врело изјави:

“Пештерата Врело на кањонот Матка во Македонија, беше на врвот на нашата листа веќе подолго време. Наидовме на кристално чиста вода, димензии надвор од било која имагинација, неверојатна природа и историјата на нејзиното истражување до 242м длабочина од 2017 година. Конечно дојде моментот кога стигнавме да ја посетиме “Мајката”, и да видиме со наши очи зошто сите нуркачи од Европа се толку воодушевени. Како беше? Магично.
-270, -275, -280, -287, планот е план, и морав да се вратам иако 300м ми беше на 5 секунди на дофат, макарата продолжи да се одмотува и ја оставив надолу, погледнав за последен пат во бездната надолу, коридорот во кој бев продолжува, а дното, и покрај добрата видливост, неможев да го видам”.

Со ова поместување на рекодордот на пештерата Врело, истата се постави на второ место на најдлабоки пештери истражени од човек во Европа и светот, и со понатамошни истражувања и експедиции би можела да ја надмине и длабочината на првата најдлабока пештера, Фонт Естемар во Франција, каде Хавиер Менискус (Xavier Meniscus) и Фредерик Швиерцински (Frederic Swierczynski) ги имаат поставено своите рекорди во длабинско нуркање, 312м и 308м, соодветно.

Барт е моментално на трето место со својот рекорд од 287м во Врело, Македонија.